Upinzani Wataka Ruto Achukue Hatua Kali Dhidi ya Kahiga

NAIROBI, KENYA, Jumatano, Oktoba 22, 2025 – Vyama vya Upinzani vimekashifu vikali Gavana wa Nyeri Mutahi Kahiga kwa kile vilivyotaja kuwa matamshi ya wazi ya chuki, vikimtaka Rais William Ruto na chama chake cha United Democratic Alliance (UDA) kumchukulia hatua za haraka za kinidhamu.

Katika taarifa kali iliyotolewa Jumatano, muungano huo ulisema matamshi ya Kahiga ni kinyume na Kifungu cha 33 cha Katiba ya Kenya ya mwaka 2010, kinachokataza uchochezi wa chuki na matusi ya kikabila.

Taarifa hiyo, iliyosainiwa na Dkt. Mukhisa Kituyi, msemaji wa Upinzani wa Umoja, ilieleza kuwa kauli za Kahiga “ni hatari, zisizowajibika, na zinatishia mshikamano wa kitaifa.”

“Tumeshuhudia maneno ambayo kimsingi ni tafsiri halisi ya matamshi ya chuki kama yalivyoainishwa kwenye Katiba yetu,” taarifa hiyo ilisomeka.

Dkt. Kituyi alisisitiza kuwa matamshi hayo yalitolewa na Kahiga binafsi na hayawakilishi maoni ya vyama vya upinzani.

“Kauli za Gavana Mutahi Kahiga zilizotolewa tarehe 21 Oktoba 2025 ni zake binafsi,” alisema. “Alichaguliwa kwa tiketi ya UDA; hana uhusiano wowote na vyama vya Upinzani wa Umoja.”

Muungano wa Upinzani ulitoa wito kwa Rais William Ruto, Mwenyekiti wa UDA Cecily Mbarire na Katibu Mkuu Hassan Omar, kulaani kauli hizo na kuomba radhi kwa umma.

“Matamshi ya Gavana Kahiga ni ya kashfa na yanapaswa kulaaniwa na kila Mkenya, kuanzia viongozi wa chama chake,” alisema Dkt. Kituyi. “UDA ilipaswa tayari kutoa onyo na kuomba msamaha wa hadharani.”

Aliongeza kuwa Baraza la Magavana (CoG) linapaswa kuchukua hatua kwa maelezo kwamba matamshi hayo “yalipangwa kuchochea mgawanyiko wa kikabila.”

Kahiga alijipata kwenye shinikizo baada ya video kusambaa mtandaoni ikimuonyesha akitoa matamshi yaliyotafsiriwa kama ya kudhalilisha kufuatia kifo cha kiongozi wa upinzani Raila Odinga.

Katika video hiyo, iliyorekodiwa wakati wa mazishi huko Nyeri, Kahiga alionekana akisema kuwa kifo cha Raila “ni mpango wa Mungu” na “kimeweka ulingo wa siasa sawa.”

Kauli hizo zilizua hasira kote nchini, viongozi wa pande zote mbili za kisiasa wakimlaumu kwa “ukosefu wa heshima na utu.”

Gavana wa Homa Bay, Gladys Wanga, ambaye pia ni Mwenyekiti wa ODM, alikuwa miongoni mwa wa kwanza kulaani kauli hizo, akiziita “tusi kwa kumbukumbu ya shujaa wa taifa.”

“Kenya inahitaji viongozi wanaoonyesha huruma na heshima, si maneno ya mgawanyiko,” alisema Wanga mapema wiki hii.

Upinzani Wamuita Msaliti

Taarifa ya Upinzani wa Umoja ilienda mbali zaidi, ikieleza kuwa kauli hizo ni tishio kwa umoja wa kitaifa na “zinakiuka misingi ya demokrasia.”

“Si suala la kuomba msamaha tu au kujiuzulu kama Makamu Mwenyekiti wa Baraza la Magavana,” ilisoma taarifa hiyo. “Maneno haya si ya kugawanya tu — bali ni kitendo cha usaliti dhidi ya wananchi.”

Muungano huo ulidai Kahiga afichue waliompangia kutoa matamshi hayo, wakidokeza kuwa “watu wenye nguvu kisiasa” walihusika.

“Kahiga anapaswa kuwaambia Wakenya kwa nini mabwana wake wa kisiasa walimchagua wakati huu kuwa msemaji wao,” alisema Kituyi.

Baada ya shinikizo kuongezeka, Kahiga alitoa msamaha wa hadharani na kujiuzulu kama Makamu Mwenyekiti wa Baraza la Magavana, akisema anajutia maneno yake.

Lakini viongozi wa upinzani wamekataa msamaha huo, wakisema “hauna dhati.”

“Wakati na mtazamo wa msamaha huo unaashiria majaribio ya kudhibiti hasara, si toba ya kweli,” alisema Kituyi. “Kujiuzulu si uwajibikaji. Tunahitaji ukweli na haki.”

Alitaka DCI na Tume ya NCIC kuchunguza rasmi tukio hilo.

“Uwajibikaji hauwezi kuishia kwa maneno ya pole,” aliongeza. “Lazima kuwe na matokeo kwa viongozi wanaochochea mgawanyiko.”

Baraza la Magavana Lajitenga

Baraza la Magavana, likiongozwa na Gavana Ahmed Abdullahi wa Wajir, limejitenga na kauli hizo, likisema ni maoni binafsi ya Kahiga.

“Tunalaani matamshi haya yaliyotolewa kwa wakati mbaya na yasiyokubalika, hasa katika kipindi hiki cha maombolezo,” alisema Abdullahi.

Wachambuzi wa kisiasa wameeleza kuwa tukio hilo linaibua tahadhari kuhusu hatari ya mgawanyiko wa kikabila, hasa kufuatia kifo cha Raila Odinga ambacho kimeunganisha taifa katika huzuni.

Wito wa Amani na Maridhiano

“Huu ni wakati wa uponyaji wa taifa, si chuki,” alisema Dkt. Kituyi. “Kumbukumbu ya Raila Odinga inapaswa kuwa chanzo cha umoja, si mgawanyiko.”

Alisisitiza kuwa upinzani utasimama kwa haki na umoja wa kitaifa.

“Tunasimamia Kenya inayoinuka juu ya ukabila — taifa linaloongozwa kwa heshima, ukweli, na utu.”