Kanisa Katoliki Lawaamuru Wanaume Kuridhika na Mke Mmoja

Vatikani limetoa agizo jipya lililoidhinishwa na Papa Leo siku ya Jumanne jijini Roma, likiwataka Wakatoliki wote duniani kushikamana na ndoa ya mtu mmoja kwa maisha yote.

Agizo hilo linapinga mitala, likisisitiza kuwa ndoa ya Kikristo ni muungano wa kudumu unaowahusisha mwanamume mmoja na mwanamke mmoja.

Vatikani Laweka Msisitizo Mpya kwa Uaminifu

Agizo hili jipya limetolewa na Ofisi ya Mafundisho ya Kanisa, likieleza kuwa ndoa inapata hadhi yake kupitia umoja wa watu wawili wanaojitoa kikamilifu kwa kila mmoja.

Waraka unasema uzito na uzuri wa ndoa hutokana na undani wa uhusiano ambao hauwezi kugawanywa kati ya zaidi ya mtu mmoja.

Katika nukuu ya moja kwa moja kutoka kwenye waraka, Vatikani linasema: “Kwa kuwa ndoa ni umoja wa watu wawili wenye heshima na haki sawa, inahitaji upekee.”

Waraka unadai kuwa uaminifu wa mtu mmoja sio kizuizi bali ni msingi wa usalama wa kihisia, utu na hadhi ya kifamilia.

Hii ni sehemu ya msimamo wa muda mrefu wa Kanisa kwamba sakramenti ya ndoa ina asili ya kudumu na ya uwili.

Mjadala Mkubwa Waibuka Afrika

Poligami imeendelea kuwa mjadala mkubwa ndani ya Kanisa, hususan barani Afrika ambako tamaduni kadhaa bado zinakubali wanaume kuwa na wake wengi au mahusiano zaidi ya moja ya kudumu.

Katika sinodi za Vatikani za 2023 na 2024, suala hili lilitawala mijadala, baadhi ya maaskofu wakitaka kanisa lizingatie mazingira ya utamaduni, huku wengine wakisisitiza kutobadilishwa kwa mafundisho.

Agizo jipya linaonyesha kuwa Vatikani limechukua msimamo wa uthabiti: tamaduni haziwezi kutangulia mafundisho ya sakramenti.

Linasema kuwa Kanisa litaendelea kuthamini utambulisho wa kitamaduni, lakini uhalisia wa ndoa ya Kikristo unabaki kuwa muungano wa watu wawili.

Waraka unasema:

“Poligami, uzinzi au polyamory hutokana na dhana potofu kwamba kina cha mapenzi kinaweza kupatikana kwa mlolongo wa sura mbalimbali.”

Mabadiliko ya Mahusiano Magharibi Yatajwa

Mbali na Afrika, waraka umetambua kuongezeka kwa mahusiano ya polyamory katika nchi za Magharibi.

Mahusiano ya aina hii, ambayo yanahusisha watu wanaokubaliana kuwa na wapenzi zaidi ya mmoja, yamepata umaarufu katika miji kadhaa ya Ulaya na Amerika.

Kwa mujibu wa Vatikani, mwelekeo huu mpya wa kijamii umekuwa chanzo cha mkanganyiko kwa waumini kuhusu nafasi ya Kanisa.

Ndiyo sababu agizo limelenga kuweka mstari wa wazi kati ya mienendo ya kijamii na mafundisho ya kifundisho.

Waraka uliondoa kujadili mahusiano ya jinsia moja, ukitoa kipaumbele kwa dhamira ya uaminifu kama msingi wa ndoa.

Sinodi Zilivyofungua Njia ya Uamuzi Mpya

Sinodi za 2023 na 2024 zilikuwa sehemu muhimu ya safari ya kutengeneza msimamo huu mpya.

Mamia ya makardinali na maaskofu walijadili mustakabali wa Kanisa katika dunia inayobadilika kwa kasi.

Suala la poligami liligawanya maoni. Wengine walipendekeza mapendekezo ya kichungaji ili kuwakaribia waumini wanaotoka kwenye tamaduni zinazokubali ndoa nyingi.

Wengine walitaka msimamo mkali wa kutetea mafundisho ya miaka mingi.

Agizo jipya limechukua nafasi ya wazi: sakramenti haiwezi kutafsiriwa kulingana na eneo. Iwe Afrika, Ulaya au Amerika Kusini, ndoa ya Kikristo inabaki kuwa umoja wa watu wawili.

Ukimya Kuhusu Talaka

Ingawa waraka unazungumzia uaminifu na umoja wa maisha yote, haujagusa suala la talaka. Kanisa Katoliki halitambui talaka na linaamini kuwa ndoa halali haiwezi kuvunjwa.

Badala yake, waraka unarejea mchakato wa ubatilishe (annulment), ambao hutathmini kama ndoa ilifungwa kwa masharti halali.

Vatikani linabainisha kuwa Kanisa halitarajii mtu kubaki kwenye uhusiano wa ukatili au madhara ya kimwili na kiakili. Kuna mbinu za kichungaji zinazowasaidia wanaokumbana na mazingira hatarishi.

Athari kwa Waumini Duniani

Agizo hili linatoa mwongozo dhahiri kwa mamilioni ya Wakatoliki wanaojaribu kuelewa nafasi ya ndoa katika zama za sasa.

Kwa wanaoishi katika familia za poligami, Kanisa linawahimiza kuelekea kwenye muundo wa ndoa ya mtu mmoja ili kushiriki kikamilifu sakramenti.

Kwa wale wanaokabiliwa na mitindo mipya ya mahusiano inayojitokeza katika miji ya kisasa, waraka unapendekeza kwamba ufuataji wa mafundisho ya ndoa ndio njia ya kulinda hadhi ya sakramenti.

Maaskofu kadhaa wameeleza kuwa agizo hili litawasaidia makasisi wanaokutana na kesi tata za kichungaji zinazotokana na mitazamo mipya ya mahusiano