IEBC Yaomba Sh1 Bilioni Kufanikisha Chaguzi Ndogo 24 Mwezi Novemba

Uchaguzi si tukio la siku moja – IEBC yatahadharisha kuhusu ufadhili na mipaka.

na MOSES OGADA

Habari18 September 2025 - 09:05

Muhtasari

Changamoto za bajeti na ucheleweshaji wa mfumo wa e-procurement zimeathiri mipango ya IEBC.
Tume pia imetangaza usajili mpya wa wapiga kura kuanzia Septemba 29, likilenga wapya milioni 6.3, wengi wao vijana.

NAIROBI, KENYA, Alhamisi, Septemba 18, 2025 — Tume Huru ya Uchaguzi na Mipaka (IEBC) imetangaza kwamba inahitaji angalau Sh1.046 bilioni ili kufanikisha chaguzi ndogo 24 zilizocheleweshwa kote nchini.

Mbele ya Kamati ya Bunge ya Hesabu za Umma (PAC) inayoongozwa na Mbunge wa Butere, Tindi Mwale, mwenyekiti wa IEBC Edung Ethekon na Mkurugenzi Mkuu Hussein Marjan walisema tayari Sh788 milioni zimepatikana kutoka Hazina ya Kitaifa, huku Sh258 milioni zikisubiriwa.

**Mwenyekiti wa IEBC Edung Ethekon/EDUNG ETHEKON FACEBOOK**

Ethekon alisema tume imeweka kipaumbele kwa maeneo ambayo yamekaa bila wabunge kwa muda mrefu. Kati ya chaguzi hizo, 16 zimefadhiliwa, huku nane zikisubiri fedha.

“Tumeweka kipaumbele kwa zile ambazo zimechelewa zaidi ya ilivyotarajiwa,” alisema Ethekon, akiongeza kuwa mazungumzo na Hazina yanaendelea.

Marjan alihakikishia kamati kuwa maandalizi yapo, akisema maafisa wasimamizi wa uchaguzi wa majimbo ndio wanaotekeleza zoezi hilo, ingawa wanapaswa kuchapishwa rasmi kwenye gazeti la serikali kabla ya kufanya uchaguzi.

Changamoto za kiutendaji pia zilitajwa, ikiwemo ucheleweshaji unaosababishwa na mfumo mpya wa ununuzi wa kielektroniki wa serikali (e-GP).

Wabunge walielezea hofu kuhusu uwajibikaji wa kifedha na usalama wa taifa. Mbunge Mteule Sofia Lesuuda alitaja wasiwasi mkubwa wa wananchi kuhusu ukomo wa mipaka ya maeneo ya uchaguzi.

Ethekon aliweka lawama kwa kuchelewa kwa muda mrefu katika kuunda upya tume hiyo, akisisitiza:

“Uchaguzi si tukio la siku moja.”

Aidha, alisema mchakato wa mapitio ya mipaka ni mgumu na gharama kubwa, na tume italazimika kupanga upya vipaumbele vyake.

Kwa sasa, chaguzi ndogo zimepangiwa kufanyika tarehe 27 Novemba kama majaribio ya maandalizi ya uchaguzi mkuu wa 2027.

Mbunge wa Wajir Kusini, Adow Mohamed, alilalamikia ukosefu wa usawa wa ukubwa wa maeneo ya uchaguzi, akisema eneo lake ni dogo mno ikilinganishwa na Kiambu au Nairobi.

Ethekon alikubali changamoto hiyo lakini akasema mapitio hayo yanahitaji bajeti kubwa na msaada wa kitaalamu.

Katika hatua chanya, IEBC ilitangaza kurejea kwa usajili endelevu wa wapiga kura kuanzia Septemba 29, utakaofanyika katika maeneo yote ya bunge na vituo 57 vya Huduma, likilenga kusajili wapya milioni 6.3, wengi wao vijana.