Murkomen Aapa Kukomesha Magendo na Pombe Haramu Siaya

SIAYA, KENYA, Jumatano, Septemba 17, 2025 — Waziri wa Usalama wa Ndani, Kipchumba Murkomen, ameahidi kuchukua hatua kali dhidi ya magendo, pombe haramu, uchimbaji madini usiodhibitiwa na visa mbalimbali vya ukatili wa kijinsia katika Kaunti ya Siaya.

Amesema serikali itakaza msako wa pamoja wa mashirika mbalimbali ili kuimarisha usalama katika eneo hilo.

Siaya Yatajwa Kuwa na Changamoto za Kipekee za Usalama

Akizungumza wakati wa Jukwaa la Usalama lililofanyika Siaya, Murkomen alibainisha kuwa ingawa kaunti hiyo kwa ujumla ni tulivu, inakabiliwa na changamoto za kiusalama kutokana na eneo lake la mipaka, shughuli za kiuchumi na desturi za kijamii.

“Jukwaa hili linatupa nafasi ya kufanya mazungumzo na wasimamizi wa usalama walioko mashinani na kushughulikia masuala yanayotolewa na umma. Limejengwa juu ya ajenda ya mabadiliko ya kiuchumi kutoka chini kwenda juu,” alisema.

Magendo, Pombe Haramu na Dawa za Kulevya Zatajwa

Murkomen alieleza kuwa Siaya, ambayo inapakana na Uganda kupitia Ziwa Victoria, ni kitovu cha kilimo, uvuvi, biashara na usafirishaji, lakini fursa hizi pia zimeibua changamoto za usalama ikiwemo magendo ya bidhaa haramu, pombe haramu na usafirishaji wa dawa za kulevya.

“Tunafanya kazi kupitia ushirikiano wa mashirika mbalimbali, likiwemo idara ya ujasusi, polisi na maafisa wa utawala, kushughulikia dawa za kulevya na pombe haramu, hasa chang’aa inayotengenezwa kwa wingi kaunti hii,” alisema.

Uchimbaji Madini Usiodhibitiwa Watiwa Mzani

Waziri huyo pia alitaja uchimbaji madini usiodhibitiwa Siaya na maeneo mengine ya magharibi mwa Kenya kama tishio kwa usalama, riziki, na mazingira.

Alitoa wito wa kushirikiana kati ya Wizara ya Madini, serikali za kaunti na viongozi wa eneo hilo ili kuwaunganisha wachimbaji madini katika vyama vya ushirika na kuweka mifumo sahihi ya udhibiti.

“Migogoro inayohusiana na uchimbaji madini ni tishio kwa usalama wa taifa. Lazima tudhibiti sekta hii kulinda mazingira, maisha na kuhakikisha faida za kiuchumi zinawafikia wote,” alisisitiza.

Ushirikiano wa Kikanda Kuhusu Ziwa Victoria

Murkomen pia alionyesha wasiwasi juu ya mizozo ya mara kwa mara mipakani na magendo kupitia Ziwa Victoria, akibainisha kuwa Kenya na Uganda tayari wamekubaliana juu ya hatua za pamoja za kusimamia rasilimali wanazoshirikiana.

Alitangaza mipango ya kuimarisha Huduma ya Walinzi wa Pwani, ikiwa ni pamoja na kuanzisha kituo Busia kwa ajili ya kufuatilia shughuli za ziwani.

Onyo Dhidi ya Magenge ya Vijana na Boda Boda

Murkomen alionya kuhusu kuibuka tena kwa magenge ya vijana katika eneo hilo, akisema baadhi ya makundi hayo mara nyingine huvutwa katika shughuli za kisiasa.

“Lazima tushughulikie kwa uthabiti vipengele kama hivyo. Ushindani wa kisiasa haupaswi kuwaweka vijana wetu katika hatari ya kuhusishwa na uhalifu,” alisema.

Aidha, alitoa wito wa kudhibiti waendesha bodaboda kupitia vyama vya ushirika na SACCO ili kuziba mapengo ya kiusalama kwenye sekta hiyo.

Wito Mkali Dhidi ya Ukatili wa Kijinsia na Wizi wa Mifugo

Waziri huyo alieleza wasiwasi wake juu ya visa vya ubakaji na ukatili wa kijinsia katika eneo hilo. Aliagiza machifu na polisi kutekeleza sheria kwa uthabiti, akisisitiza kwamba makosa kama haya hayapaswi kutatuliwa kwa maelewano ya kifamilia au mila za kijadi.

“Haya ni makosa ya kikatili. Hayawezi kutatuliwa kwa mipango ya kifamilia au mazungumzo ya kitamaduni,” Murkomen alisisitiza.

Aidha, alitambua tatizo la muda mrefu la wizi wa mifugo katika mpaka wa Siaya–Kakamega na kutangaza kuwa operesheni za kiusalama zinaendelea kwa ushirikiano na kaunti jirani.

Murkomen alisema vikosi vya usalama vya kitaifa vitaendelea kusaidia maafisa wa eneo hilo kudhibiti wizi wa mifugo mara moja na kwa wote.

Murkomen Awasifu Wenyeji wa Siaya

Waziri huyo alisifu wakazi wa Siaya kwa kudumisha amani, akisisitiza kuwa kipaumbele cha serikali ni kuhakikisha mazingira salama yanayowezesha ukuaji wa kiuchumi.