DAR ES SALAAM, Jumatano, Oktoba 29, 2025 — Serikali ya Tanzania imeweka marufuku ya kutoka nyumbani usiku kufuatia maandamano yaliyoashiria fujo, ambapo polisi walitumia gesi ya machozi kutawanya waandamanaji waliolalamika kuhusu mchakato wa uchaguzi usiokidhi viwango vya demokrasia.
Waandamanaji walikusanyika katika barabara kuu Dar es Salaam na miji mingine, wakiitaka mageuzi ya uchaguzi na uhuru wa kisiasa. Watu kadhaa wameripotiwa kujeruhiwa, huku huduma za intaneti zikiwa zimezuiliwa kama hatua ya kudhibiti mawasiliano.
Kamishna wa Mkoa wa Dar es Salaam, Alfred Chalamila, alionya kuwa serikali itachukua hatua kali dhidi ya waandamanaji wanaovuruga amani.
Waandamanaji Wakabiliana na Polisi
Dar es Salaam imekuwa kitovu cha fujo, ambapo waandamanaji waliwaka moto barabarani, kuharibu mabasi na miundombinu ya umma.
“Mchovu… Tunataka tume huru la uchaguzi ili kila Mtanzania achague kiongozi anayetaka,” alisema mmoja wa waandamanaji kwa DW.
Mkuu wa polisi Jumanne Muliro alisema hatua za dharura, ikiwemo marufuku ya kutoka nyumbani, ni muhimu kuhakikisha amani inarudi na waandamanaji hawaharibu mali za umma.
Kukatizwa kwa Huduma za Intaneti
Shirika la NetBlocks limeripoti “kukatizwa kwa intaneti kote nchini” ili kudhibiti mawasiliano wakati wa fujo. Watu walilalamika kutoweza kufikia mitandao ya kijamii na kupata taarifa za moja kwa moja.
Ripoti zinaonyesha kuwa uhudhuriaji wa kupiga kura katika Dar es Salaam ulikuwa mdogo mapema asubuhi kutokana na hofu ya usalama. Hata hivyo, polisi walihakikishia wananchi kuwa hakuna hatari yoyote na kuwa wananchi wanapaswa kupiga kura.
Zaidi ya wapiga kura milioni 37 waliojiandikisha walikuwa na haki ya kupiga kura katika vituo vyote 99,000.
Uchaguzi ulifunguliwa saa 04:00 GMT (07:00 saa za mtaa) na utafungwa saa 13:00 GMT (16:00 saa za mtaa). Matokeo yanatarajiwa kutolewa ndani ya masaa 72.
Upinzani Boykoti Uchaguzi
Uchaguzi unafanyika huku vyama vya upinzani vikiwa vimegawanyika, baadhi vikiboykoti kufuatia madai kuwa mchakato unafaidisha chama tawala, Chama Cha Mapinduzi (CCM).
Rais Samia Suluhu Hassan, kiongozi wa kike pekee barani Afrika, anashindana kuendelea madarakani.
Wagombeaji 17 wanapigania urais, lakini uchambuzi unadhani CCM itashinda kwa urahisi, hasa kwa kuwa kiongozi mkuu wa upinzani yuko gerezani akikabili mashtaka ya uhaini na chama chake kimeboykoti kura.
Mashirika ya Haki za Binadamu Yatoa Onyo
Kabla ya uchaguzi, mashirika ya kimataifa ya haki ya binadamu yalisema kuna ukandamizaji wa kisiasa.
Amnesty International ilionya “bango la hofu” linalohusisha mateso, kutoweka kwa nguvu na mauaji ya nje ya sheria dhidi ya wanasiasa wa upinzani.
Serikali imekanusha madai hayo, ikisisitiza kuwa uchaguzi utakuwa wa haki na huru. Samia alichukua madaraka mwaka 2021 baada ya kifo cha John Magufuli.
Awali alipendekezwa kwa kupunguza ukandamizaji, lakini sasa baadhi ya wakosoaji wanasema nafasi ya kisiasa imepungua.
Matokeo Yanatarajiwa Kufafanuliwa
Tume ya uchaguzi imeahidi kutoa matokeo ndani ya siku tatu baada ya kupiga kura. Hali ya marufuku ya kutoka nyumbani usiku inaendelea kutumika kulinda amani na usalama.
Waangalizi wa kimataifa wanasema fujo zinaweza kuathiri uhalali wa uchaguzi na imani ya wananchi.
© Radio Jambo 2024. All rights reserved